بین مواضع دو طرف فاصله
زیادی وجود دارد
روایت سعید جلیلی از
مذاکرات مسکو
فرارو- دبير شوراي عالي امنيت ملي
ایران سه‌شنبه شب بعد از دو روز مذاكره در مسكو در جمع خبرنگاران به تشريح مذاكرات
ايران با گروه 1+5 در طي دو روز گذشته پرداخت
در حال حاضر آنها در معرض آزمون
مهمي براي جلب اعتماد ملت ايران قرار گرفته‌اند و امروز در معرض انتخاب هستند كه
بخواهند از مسير بن‌بست گذشته خارج شوند و در مسير همكاري با جمهوري اسلامي ايران
گام بردارند
همان‌طور كه رسانه‌هاي جهان در
جريان هستند ما پس از گفت‌وگوهاي بغداد اعلام كرديم كه وقتي مي‌تواند گفت‌وگوي
ايران با 1+5 موفق باشد كه در فاصله‌ي گفت‌وگوها طي برگزاري جلسات كارشناسي، زمينه براي
نزديكي ديدگاه‌هاي دو طرف فراهم شود. به همين خاطر در فاصله‌ي 25 روز از نشست
بغداد تا مسكو، 5 نامه نوشتيم و اين مساله را متذكر شديم، بر اهميت جلسات كارشناسي
تاكيد كرديم. اين موضوع را پس از گفت‌وگوهاي استانبول نيز مطرح كرده بوديم و در
جلسات مسكو مهم‌ترين توافقي كه حاصل شد اين بود كه جلسات كارشناسي برگزار شود و در
واقع همان ديدگاه جمهوري اسلامي ايران در مورد برگزاري جلسات كارشناسي عملياتي شود
و ما از اين امر استقبال مي‌كنيم و اين توافق را حائز اهميت مي‌دانيم
تشريح ويژگي‌هاي اين دور از
گفت‌وگوها
• مذاكرات اين دور جدي‌تر، واقعي‌تر و
فراتر از اظهار مواضع بود و جمهوري اسلامي ايران بحث‌هاي جامعي در تبيين ديدگاه‌هايش
در محورهاي پنج‌گانه تهيه كرده بود و در نشست اول گفت‌وگو به ارايه‌ي اين ديدگاه‌ها
معطوف شد. ديدگاه‌هاي ما صريح و واضح بيان شد و تاكيد كرديم كه غني‌سازي حق مسلم
ملت ايران است و هم‌چنين مستند و با استناد حقوقي ثابت كرديم كه بسياري از
رفتارهاي خلافي كه عليه ملت ايران اعمال مي‌شود غيرقانوني است و به وضوح توضيح
داديم كه چرا قطعنامه‌هاي شوراي امنيت را غيرقانوني مي‌دانيم و اين موضوع را با
ادله‌ي مستدل بيان كرديم
ما در نشست دوم ارزيابي دقيق و
جامعي از پيشنهادات ارايه شده در بغداد ارايه كرديم و اهميت اين اقدام اين بود كه
جمهوري اسلامي نظرات خود را به صورت مشخص و دسته‌بندي شده ارايه كرد و اين مورد
استقبال طرف مقابل نيز قرار گرفت و اين را موجب درك صحيح و بيش‌تر از نظرات جمهوري
اسلامي ايران بيان كردند و آنها نيز در اين گفت‌وگوها با توجه به اين‌كه ايران به
صورت جامع مباحث و ديدگاه‌هاي خود را بيان كرده بود، بر اين موضوع تاكيد كردند كه
بايد اين مباحث را مورد بررسي قرار دهند تا بتوانند نظرات خود را بيان كنند
ارايه‌ي جامع ديدگاه‌هاي جمهوري
اسلامي ايران در واقع فرصتي را در اختيار آنها براي انتخاب مسير صحيح قرار داد و
آنها در معرض آزمون مهمي براي جلب اعتماد ملت ايران قرار گرفتند. آنها امروز در
معرض انتخاب هستند كه بخواهند از مسير بن‌بست گذشته خارج شوند و در مسير همكاري با
جمهوري اسلامي ايران گام بردارند. ما اميدواريم كه اين فرصت موجب شود تا آنها
بتوانند با استفاده از بحث‌ها و جلسات كارشناسي، مسير درست را انتخاب كرده و از
مسير بن‌بست گذشته خارج شوند
ما آمادگي داريم در جلسات كارشناسي
درباره مباحث حقوقي و سياسي با منطق روشن، مواضع جمهوري اسلامي را به‌خصوص در
رابطه با استفاده از انرژي صلح‌آميز هسته‌يي مطرح كنيم. ما با تشكيل جلسات به بيان
استدلال‌هايي در اين زمينه پرداختيم
آنها پيشنهاد كردند كه جلسات
كارشناسي در 12 تيرماه تشكيل شود اما با نگاهي به تقويم متوجه شديم كه در اين روز
خاطره‌ي غم‌انگيز حمله‌ي ناوگان آمريكايي به هواپيماي مسافربري ايران صورت گرفته
است. بنابراين قرار شد بعد از جلسه‌هاي كارشناسان و معاونان مشخص شود كه در چه
تاريخي اين جلسات پي‌گيري مي‌شود
ما پنج محور اساسي را براي اين
نشست‌ها مشخص كرديم و امروز نيز كليه‌ي بحث‌هاي كارشناسي در اين زمينه برگزار شد. هم‌چنين اميدوار
هستيم كه در جلسات كارشناسان و معاونان، آنها بتوانند به نتايج قابل قبولي دست
يابند
اميدواريم آنها پيشنهادهايي
ارايه كنند تا من و خانم اشتون بتوانيم براي زمان و مكان دور جديد گفت‌وگوها تصميم‌گيري
كنيم
هر رفتاري كه غيرسازنده باشد ما
نيز پاسخ متناسب با آن را خواهيم داد ولي اگر حركتي به نفع ملت ايران و در جهت
مثبت باشد ما نيز از آن استقبال خواهيم كرد و اميد مي‌رود كه در گفت‌وگوي معاونان
و كارشناسان مسير همكاري آينده براي‌مان به خوبي رقم بخورد
محورهاي پيشنهادي ايران در
اين اجلاس چه بود؟
ما پنج محور مشخص را براي گفت‌وگوهاي‌مان
مشخص كرديم. گفت‌وگوهاي ما از زماني كه قرار شد در استانبول باشد بر محور هسته‌يي
و غيرهسته‌يي متمركز بود
در كنار بحث هسته‌يي، بحث غيرهسته‌يي
هم در اجلاس مطرح شد. هم‌چنين محور دوم، ناظر بر مباحث هسته‌يي بود و در جهت رسيدن
به نقطه‌نظر مشترك، گامي اساسي برداشته شد
آنها ادعا مي‌كنند مخالف سلاح‌هاي
كشتار جمعي هستند. از سوي ديگر جمهوري اسلامي ايران هم يكي از مدعيان استفاده‌ي
صلح‌آميز از سلاح‌هاي هسته‌يي و مخالف استفاده از سلاح‌هاي كشتارجمعي است. هم‌چنين
جمهوري اسلامي گام بلندي در جهت منع استفاده از اين سلاح‌ها در سطح بين‌المللي
برداشت؛ چرا كه رهبر معظم انقلاب، حرمت استفاده از سلاح‌هاي كشتار جمعي را اعلام
كردند
اين امر گام بزرگي براي افرادي
بود كه مدعي هستند نگران استفاده از سلاح‌هاي كشتارجمعي هستند. ما مهم‌ترين بحثي
را كه در اين زمينه پيشنهاد كرديم حق ملت ايران در استفاده از انرژي هسته‌يي به‌خصوص
غني‌سازي اورانيوم بوده و تاكيد داريم كه اين حق ما بايد به رسميت شناخته شود
اين مي‌تواند اولين گام باشد تا
آنها حق غني‌سازي اورانيوم ايران را اعلام كنند
جمهوري اسلامي ايران با شفاف‌سازي
مشكلي ندارد بلكه با محروم‌سازي مخالف است. ما خواهان همكاري هستيم ولي رفتارهاي
غلطي عليه ايران صورت گرفته كه فراتر از ان.پي.تي بودند. به عنوان نكته سوم و
چهارم اين بحث را مطرح كرديم كه برخي موضوعات ظرفيت اين را دارند كه به‌عنوان يك
موضوع اعتمادساز و يا موضوع همكاري مطرح شوند
سه سال پيش جمهوري اسلامي ايران
اعلام كرد براي يك ميليون بيمار (براي توليد راديوداروها) نياز به سوخت 20 درصدي
است. در آن زمان ما حاضر بوديم اين سوخت را بخريم ولي آنها برخلاف قوانين ان.پي.تي
اين اجازه را به ما ندادند. بنابراين خودمان اين كار را انجام داده و غني‌سازي
اورانيوم كرديم
خوشبختانه امروز توانستيم نيازمان
را رفع كنيم و مسلما صحبت در مورد اين نياز مي‌تواند در چارچوب حق قانوني ايران
مطرح و شناخته شود. اين چارچوب‌هايي بود كه به صورت مستدل و ادله و ظرفيت‌هاي آن
مطرح شد
طرف غربي چقدر بر تعهداتش پایبند بوده
است؟
همان‌طور كه گفتم اين دور از
مذاكرات صريح‌تر، جدي‌تر و عيني‌تر بود و يكي از بحث‌هايي كه ما تاكيد داريم براي
موفقيت گفت‌وگوها احترام به توافقات قبلي است
ما لازمه‌ي پيشرفت گفت‌وگوها را
احترام به توافقات قبلي مي‌دانيم و جمهوري اسلامي ايران بر اين موضوع التزام دارد
و انتظار دارد كه طرف مقابل نيز اين التزام را داشته باشد
ما در بغداد توافق كرديم كه جلسات
كارشناسي قبل از مذاكرات مسكو برگزار شود تا براي گفت‌وگوهاي مسكو دستور كار مشخصي
تهيه شود و متاسفانه تعلل صورت گرفت و پيش‌بيني مي‌كرديم كه با توجه به برگزار
نشدن اين نشست‌هاي كارشناسي ممكن است به دستور كار مشخصي براي مذاكرات مسكو نرسيم.
در اين راستا پنج نامه نوشتيم و تاكيد بر برگزاري جلسات كارشناسي كرديم و اكنون در
مذاكرات اين دور، طرف مقابل نيز به اين نتيجه رسيد كه مذاكرات كارشناسي برگزار شود
و براي نزديك شدن نگاه‌هاي متفاوت دو طرف، اين جلسات موثر است تا گام به گام مسير
رو به جلو برود
ارزیابی سه پیشنهاد 'توقف
غنی سازی 20 درصد و تعطیلی فوردو و خروج اورنیوم غنی شده'
مهم‌ترين بحث اين بود كه جمهوري
اسلامي ايران چهار محور هسته‌يي را بيان كرد. از جمله محور اعتمادسازي، همكاري‌ها
براي شفاف‌سازي، مخالفت با سلاح‌هاي كشتارجمعي و همكاري‌هاي متعارف هسته‌يي و آنچه
كه ما بر آن تاكيد داريم و در استانبول نيز بر آن تاكيد كرديم اين است كه بر اساس
اين چهار محور همكاري شكل بگيرد و گام‌هاي مناسب و متقابل برداشته شود؛ به نحوي كه
نافي حقوق ملت ايران نباشد؛ حتي در مورد غني‌سازي 20 درصد و گام‌ها وقتي مي‌تواند
مثبت و سازنده باشد كه اقدامات عليه ملت ايران كنار گذاشته شود و بحث‌هاي كارشناسي
نيز براي نزديكي دو نگاه برگزار مي‌شود
يكي از بحث‌هاي اساسي كه مطرح
كرده‌ايم اين است كه گفت‌وگوها بايد در راهبرد همكاري باشد و در پيشنهاد چهارگانه‌ي
مشخصي كه ارايه كرديم تاكيد كرديم كه اقدامات بايد متقابل و در جهت جلب اعتماد و
مبتني بر حقوق و رفع رفتارهاي خلاف عليه ملت ايران باشد و هرگونه حركت غلط در مسير
اين راهبرد بر گفت‌وگوها و بر فرجام گفت‌وگوها تاثيرگذار خواهد بود
سوم جولای نشست کارشناسان و اول جولای
زمان احتمالی تحريم‌هاي اتحاديه اروپا عليه ايران؟
ما تاكيد كرده‌ايم كه گفت‌وگوها
بايد در راهبرد همكاري باشد و اگر اقدامي خلاف اين راهبرد صورت بگيرد اين اقدامات
حتما بر فرجام گفت‌وگوها تاثيرگذار خواهد بود و هرگونه حركت غلط در مسيري غير از
راهبرد همكاري قطعا سازنده نيست و پاسخ مناسب خودش را خواهد داشت
همان‌طور كه گفتم در نشست
كارشناسي، محورهاي پنج‌گانه ارايه شده از سوي جمهوري اسلامي ايران و محورهايي كه
آنها ارايه كرده‌اند به لحاظ فني بررسي مي‌شود و پس از آن جلسات معاونان برگزار
مي‌شود تا ابعاد حقوقي و سياسي اين محورها بررسي شود و اين‌ها همه وقتي مي‌تواند
موفق باشد كه در راهبرد گفت‌وگو و همكاري باشد
جلسات كارشناسي به دور
ديگري از مذاكرات ختم خواهد شد؟
• ما تاكيد كرديم گفت‌وگوها نبايد براي
گفت‌وگو و بي‌نتيجه باشد. بايد منجر به نتايج ملموس و دستاوردهاي مشخصي باشد. گفت‌وگو صرفا براي
گفت‌وگوهاي بي‌حاصل فايده‌اي ندارد و ما بعد از مذاكرات بغداد نيز تاكيد كرديم كه
براي مذاكرات مسكو و مشخص شدن يك دستور كار مشخص، جلسات كارشناسي برگزار شود و آنها
در اين مذاكرات به اين نتيجه رسيدند كه جلسات كارشناسي براي موفقيت گفت‌وگوها
برگزار شود. جلسات كارشناسي و سپس جلسات معاونان كه بعدا اين جلسات از سوي من و
خانم اشتون جمع‌بندي شود تا به يك دستور كار مشخصي براي گفت‌وگو برسيم
ابعاد مذاکرات مسکو به
روایت کاترین اشتون
فرارو- نماينده 1+5 در مذاكرات با
ايران اعلام كرد كه زمانی برای مذاکرات بعدی بين دو طرف تعیین نشد. كاترين اشتون،
رييس سياست خارجي اتحاديه اروپا سه‌شنبه شب پس از پايان مذاكرات مسكو در يك نشست
خبري ابعاد مذاکرات صورت گرفته را چنین تشریح کرد
ما در مذاکرات قبلی درخواست کردیم
که ایران غنی‌سازی اورانیوم 20 درصد را تعلیق و سایت فردو را تعطیل و ذخایر
اورانیوم 20 درصد را از ایران خارج کند.
ما اعلام كرديم این را به عنوان
اقدام اعتماد ساز از ایران قبول می‌کنیم. ایران به 3+3 پاسخ داد. ما هم در بغداد
پاسخ جامعی به مسایلی که ایران مطرح کرده بود دادیم. ما موضع مان را به تفصیل بیان
کردیم
ما در پنج نشست عمومی در مذاکرات
دیروز و امروز و ملاقات‌های دوجانبه بر روی خیلی از مسایل کار کردیم. اما واضح است
که بین مواضع دو طرف به لحاظ محتوایی فاصله زیادی وجود دارد. از این رو یک نشست در
3 جولای
(13 تير) در سطح کارشناسان خواهیم داشت تا کمک کند به 3+3 و پاسخ‌های ایران را
دریافت کنیم و مسایلی که توسط ایران در طول مذاکرات بیان شده است را بررسی کنیم. بعد این دیدار در
سطح معاونان اشمید و باقری خواهد بود و بعد من مستقیم با آقای جلیلی صحبت می‌‌کنم
برای این که درباره دیدار سیاسی بعدی تصمیم بگیریم و این که می‌توانیم دیدار داشته
باشیم یا نه
این با ایران است که تصمیم بگیرد
که مسیر دیپلماسی موفق شود یا نه و آیا آماده است که بر سر گام‌های مشخص توافق شود
یا نه
آیا وجه مشترکی هم در
مذاکرات به دست آمد؟
در نشست دوجانبه‌يی که با آقای
جلیلی داشتم گفتیم که هیچ کس در آن سالن نمی‌خواهد صرفا مذاکره برای مذاکره داشته
باشد. آنها
برای اولین‌بار درباره محتوا صحبت کردند اما هنوز راه طولانی داریم و مطمئن هستم
جلیلی با من موافق است
جدول زمانی ملاقات با جلیلی
درآینده چيست؟
این بستگی دارد که چه اتفاقی می‌افتد
و آنها در برداشتن سه گام مورد نظر ما چه پاسخی می دهند. قرار است در سوم جولای
بحثهای فنی به تفسیر صورت گیرد وکارشناسان دو طرف صحبت کنند مخصوصا این که پاسخ‌های
ایران را بشنویم. ضروری است این گفت‌وگوها صورت گیرد تا همدیگر را بهتر بفهمیم
با توجه به نبود مشترکات
چرا به مذاکرات ادامه می‌دهید؟
بعد از این که اولین پاسخ محتوایی
را دریافت کردیم دیدیم که بهترین راه بحث کردن است تا به لحاظ فنی همدیگر را
بفهمیم. پاسخ‌ها
در مقاطع مختلف متفاوت است و باید دید به لحاظ فنی و تکنیکی چه معنایی دارند. ما
باید کارشناسان‌مان را درگیر کنیم و بعد تصمیم بگیریم که باید در سطح معاونان نشست
داشته باشیم یا نه
از 29 تا 30 خرداد در مسکو
نقل از سایت فرارو بدون هیچگونه تغییر
